Zurück zum Auswahlmenü

Fuchsia kennzeichnet Text aus einer Vorurkunde (Kleindruck in den MGH),
Grün kennzeichnet verunechtete Diplome und
Rot kennzeichnet unechte Diplome.
8: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer das Gut (Nieder-)Bühl mit der Auflage, daß aus dessen Einkünften am Grabe Kaiser Heinrichs III. eine ewige Lampe unterhalten werde.
Worms 1057 April 5.

quoddam predium Puhile nominatum in pago Vfgouue in comitatu Reginpodonis comitis situm ad altare in honore sancte dei genitricis Mariae in prefata aecclesia dedicatum cum omnibus appendiciis suis, areis scilicet aedificiis utriusque sexus mancipiis terris cultis et incultis viis et inviis exitibus et reditibus questis et inquirendis pascuis compascuis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscationibus silvis venationibus et cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, donavimus atque in proprium tradidimus, ea videlicet conditione ut ex eodem predicto predio ad patris nostri Heinrici imperatoris scilicet augusti sepulchrum lumen administretur, per quod sibi nobisque indeficiens preparetur. Dispositio
9: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer das Gut Herxheim.
Worms 1057 April 5.

quoddam predium Herigesheim nominatum in pago Spirigouue in comitatu Hugonis comitis situm ad altare in honore sancte dei genitricis Mariae in prefata aeclesia dedicatum cum omnibus appendiciis suis, areis scilicet aedificiis utriusque sexus mancipiis terris cultis et incultis viis et inviis exitibus et reditibus quesitis et inquirendis pascuis compascuis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscationibus silvis venationibus et cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, donavimus atque in proprium tradidimus, eo videlicet tenore ut prefatus episcopus suique successores deinceps liberam habeant potestatem predictum predium obtinendi commutandi precariandi vel quicquid sibi collibuerit, quod ad utilitatem aeclesie pertineat, inde faciendi. Dispositio
10: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer das Gut Sülchen mit der Auflage, daß der Bischof alljährlich die Jahrestage seiner Großeltern, Kaiser Konrad II. und der Kaiserin Gisela, mit Zuwendungen an die geistlichen Anstalten daselbst und an die Armen begehen soll.
Worms 1057 April 5.

quoddam predium Svlicha nominatum in pago Svlichgovve in comitatu Hessonis comitis situm ad altare in honore sancte dei genitricis Mariae in prefata aecclesia dedicatum cum omnibus appendiciis suis, areis scilicet aedificiis utriusque sexus mancipiis terris cultis et incultis viis et inviis exitibus et reditibus quesitis et inquirendis pascuis compascuis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscationibus silvis venationibus et cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, donavimus atque in proprium tradidimus, ea videlicet conditione uti prefate ecclesie episcopus quotannis in anniversariis diebus felicis memorie avorum nostrorum Chonradi et Gisele Romanorum scilicet imperatorum augustorum universis congregationibus deo ibidem servientibus plenum servitium inde exhibeat nec non et elemosinarum consolatione pauperum inopie succurrat. Dispositio
11: Heinrich schenkt dem Domkapitel zu Speyer an den Altar des hl. Emmeram und des hl. Martin das Gut Deidesheim.
Worms 1057 April 5.

quoddam predium Ditenesheim nominatum in pago Spirigouue in comitatu Hugonis comitis situm ad altare in honore sancti Emmerammi martiris et sancti Martini confessoris Spire consecratum cum omnibus appendiciis suis, areis scilicet aedificiis utriusque sexus mancipiis terris cultis et incultis viis et inviis exitibus et reditibus quesitis et inquirendis pascuis compascuis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscationibus silvis venationibus et cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, donavimus atque in proprium tradidimus, ea videlicet conditione ut quisquis ibidem deo servientium fratrum est prepositus, liberam deinceps habeat potestatem predictum obtinenti commutandi precariandi vel quicquid sibi collibuerit, quod ad utilitatem fratrum pertineat, inde faciendi. Dispositio
12: Heinrich schenkt dem Domkapitel zu Speyer das Gut Eppingen.
Worms 1057 April 5.

quoddam predium Ebbingun nominatum in pago Chreihgouwe in comitatu Engelberti comitis situm ad altare in honore sancte dei genitricis Marie in prefata ecclesia dedicatum cum omnibus appendiciis suis, areis scilicet edificiis utriusque sexus mancipiis terris cultis et incultis viis et inviis exitibus et reditibus quesitis et inquirendis pascuis compascuis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscationibus silvis venacionibus et cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, donavimus atque in proprium tradidimus, eo videlicet tenore ut quisquis fratrum deo ibidem serviencium est prepositus, liberam deinceps habeat potestatem predium predictum obtinendi commutandi precariandi vel quidquid sibi collibuerit, quod ad communem fratrum utilitatem pertineat, inde faciendi. Dispositio
28: Heinrich bestätigt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Abtei Schwarzbach.
Speyer 1057 Oktober 12.

abbaciam nomine Suarzaham sitam in pago Mortenowa in comitatu Beretholdi comitis cum omnibus ad eandem pertinentibus, id est cum areis edificiis utriusque sexus mancipiis ecclesiis decimacionibus villis agris terris cultis et incultis pratis pascuis campis silvis venacionibus aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscacionibus exitibus et reditibus viis et inviis quesitis et inquirendis seu cum omni iure et utilitate, que ad eandem lagaliter pertinet, in proprium tradidimus condonavimus confirmavimus, ea quoque racione ut prefatus episcopus successoresque illius de supra dicta abbacia liberam deinceps potestatem habeant tenendi dandi precariandi vel quicquid illis ad usum ecclesie placuerit inde faciendi. Dispositio
44: Heinrich schenkt seiner Mutter, der Kaiserin Agnes, die Marienkirche bei der Burg Hainburg und alles, was sein Vater, Kaiser Heinrich III., für dieselbe bestimmt hatte.
Regensburg 1058 Oktober 18.

qualiter nos dilectissimae genitrici nostrae Agneti imperatrici augustae aeclesiam in honore sanctae dei genitricis Mariae iuxta castrum Heimenbvrc constructam et omnia, quae genitor noster beate memoriae Heinricvs imperator eidem aecclesiae deoque ibi famulantibus attribuit et praedestinavit, ubicumque sita sint, cum omnibus pertinentiis, hoc et utriusque sexusque mancipiis areis aedificiis terris cultis et incultis agris pratis pascuis campis silvis venationibus aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscationibus exitibus et reditibus viis et inviis quaesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, quae ullo modo inde provenire potest, in proprium dedimus atque tradidimus, ea videlicet ratione ut praedicta imperatrix Agnes de praefatis bonis sibi a nobis traditis liberam dehinc potestatem habeat tenendi dandi vendendi commutandi praecariandi vel quicquid sibimet placuerit inde faciendi. Dispositio
78: Heinrich bestätigt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Immunität.
Ladenburg 1061 November 25.

quoddam preceptum, quod piissimus beate memorie prefatus genitor noster Heinricvs imperator augustus eidem Spirensi ecclesie suique provisoribus, videlicet episcopis donavit et sicut alii anteccessores sui reges vel imperatores concessit, hoc est, ut nullus dux sive comes vel aliquis publicus iudex vel ullus ex iudiciaria potestate aut aliqua cuiuslibet potestatis ignota persona, nisi solus episcopus et advocati ipsius Spirensis ecclesie ex iussione et concessione nostra deinceps potestatem habeat pro quocumque negotio vel pro aliqua re parva aut magna placitum retinere seu publicum iudicium facere infra civitatem Spira seu Nemeta vocatam aut in circuitu extra civitatem, id est in villa Spira et in marcha, que eidem urbi adiacens est, sive in aliis eius pertinentiis aut aliquid per regalem bannum in usum nostri successorumque nostrorum exigere neque aliquid de prediis vel de moneta seu theoloneo vel ex ulla re in fiscum regium transferre. Nec ullus hominum ex fidelibus sancte dei ecclesie ac nostris in ecclesiis aut locis aut agris seu in reliquis possessionibus prefate ecclesie, quas iure possidere videtur in quibuslibet pagis vel territoriis, vel quicquid ibidem propter divinum amorem et venrationem beate Mariae collatum fuerit ad causas audiendas vel freda exigenda aut mansiones vel paratas faciendas aut fideiussores tollendos aut ullas redditiones vel illicitas occasiones requirendas aut homines ipsius ecclesie tam ingenuos quam servos et mundilingos iuste vel inuste constrigendos ullo unquam tempore inire audeat vel ea que supra memorata sunt penitus exigere aut exactitare presumat; sed liceat ibidem deo famulantibus sub nostre immunitatis tuitione quieto ordine vivere ac residere, quatinus melius illos delectet omni tempore pro nobis atque stabilitate totius regni a deo nobis collati domini misericordiam exorare. Dispositio
87: Heinrich schenkt dem Herzog Otto unter Hinweis auf die Unverletzlichkeit der sächsischen Grenze, wie sie seit den Zeiten Kaiser Ottos I. bestanden hat, die Burg Ratzeburg, indem er dem zuständigen Bischof den Zehnten der Einwohner des zugehörigen Landes vorbehält, und bestätigt, was seine Vorgänger Ottos Vorfahren verliehen haben.
Köln 1062.

eidem Ottoni duci quoddam castellum Razesburg dictum in eiusdem ducis Ottonis marchia et in pago Palobi situm cum omnibus eius pertinentiis, hoc est utriusque sexus mancipiis areis edifitiis terris cultis et incultis agris pratis pascuis campis silvis venationibus aquis aquamrumque decursibus molis molendinis piscationibus exitibus et reditibus viis et inviis quesitis et inquirendis ac cum omni utilitate, que inde ullo modo provenire poterit, in proprium dedimus atque tradidimus salvo per omnia et intacto Saxonie limite, quem quidem ipsi Saxones a tempore primi Ottonis umquam possessione vel eciam nomine tenere videbantur. Habitatores vero terre eiusdem castelli decimam deo et episcopo, in cuius parochia supra dictum castellum situm est, digne per omnia offerant. Et quicquid antecessores eius antecessorum nostrorum videlicet regum et imperatorum munificencia tenuerant, inviolabiliter atque imperpetuum tenere decrevimus. Quod videlicet ea racione ei dedimus, ut predictus Otto dux liberam amodo potestatem habeat de prefato castello eiusque pertinenciis tendi dandi hereditandi commutandi precariandi et quicquid ei placuerit inde faciendi. Dispositio
100: Heinrich bestätigt und vermehrt der bischöflichen Kirche zu Speyer den von seinem Vater, Kaiser Heinrich III., dorthin geschenkten Forst Lußhardt.
Worms 1063 Januar 31.

quoddam forestum Liuzhard nuncupatum a predicto genitore nostro H. imperatore ad monasterium sanctae Marie in Spira quondam traditum et confirmatum locis infra subnotatos terminos sitis adauximus ac melioravimus, scilicet de praenominato foresto Liuzhard usque in Waldorf et inde in Ofderesheim, inde autem in fluvium Suuarzaha et per decursum eiusdem fluvii usque in Renum, deinde ex ulteriori ripa Reni in Lancwadun nomine, ex altera autem parte ab eo loco, ubi Horebach Renum intrat, per ascensum eiusdem annis Horebach usque in Lengenueld, de Lengenueld vero in Suuebengheim, ubi curtis est Widegouuen, inde autem ad flumen Spira dictum et iuxta Spira sursum usque in Vosegum. Haec eiusdem foresti aucmenta cum banno etiam nostro praedictae sanctae Spirensi aecclesiae donavimus et confirmavimus, ea videlicet ratione ut praefatus episcopus suique successores tali deinceps lege ac proprietate his additamentis nostris utantur, quali idem episcopus illo antiquo foresto Liuzhard hactenus est usus. Dispositio
165: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Abtei Limburg.
Goslar 1065 August 30.

abbaciam Lintburch dictam in pago Spirgowe in comitatu Heinrici comitis sitam cum omnibus appendiciis, hoc est villis nominatim quoque Plintheim et Walahstede omnibusque ad eam pertinentibus nec non utriusque sexus mancipiis vineis agris pratis campis pascuis silvis venacionibus forestis forestariis terris cultis et incultis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscacionibus exitibus et reditibus viis et inviis quesitis et inquirendis mercatis theloneis monetis in proprium tradidimus confirmavimus perpetuo iure possidendam concessimus, ea videlicet racione ut predictam abbaciam Spirensi ecclesie nullus successores nostrorum imperator dux marchio vel alia aliqua maior vel minor persona auferre alienare vel ullo modo inquietare presumat, sed predictus Einhardus episcopus suique successores liberam inde potestatem habeant tenendi constituendi vel quicquid ad communem utriusque ecclesie utilitatem voluerint faciendi. Dispositio
166: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Abtei des hl. Lambert.
Goslar 1065 August 30.

abbaciam sancti Lamberti episcopi et martiris in pago Spirgowe in comitatu Heinrici comitis sitam cum omnibus appendiciis, hoc est villis utriusque sexus mancipiis vineis agris pratis campis pascuis silvis venacionibus forestis forestariis terris cultis et incultis aquis aquarumve decursibus molis molendinis piscacionibus exitibus et reditibus viis et inviis quesitis et inquirendis mercatis theloneis monetis in proprium tradidimus confirmavimus perpetuo iure possidendam concessimus, ea videlicet racione ut predictam abbaciam Spirensi ecclesie nullus successores nostrorum imperator sive rex dux marchio vel alia aliqua maior vel minor persona auferre alienare vel ullo modo inquietare presumat, sed prenominatus Einhardus episcopus suique successores liberam inde potestatem habeant tenendi constituendi vel quicquid ad communem utriusque ecclesie utilitatem voluerint faciendi. Dispositio
167: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Villa Kreuznach mit dem Lehen des Grafen Eberhard von Nellenburg.
Goslar 1065 August 30.

villam unam Crucenachen dictam in pago Nahgowe in comitatu Emichonis comitis sitam cum benficio Eberhardi comitis de Nellenburc omnibusque appendiciis, hoc est utriusque sexus mancipiis villis vineis agris pratis campis pascuis silvis venacionibus forestis forestariis terris cultis et incultis et aquis aquamrumve decursibus molis molendinis piscationibus exitibus et reditibus viis et inviis mercatis theloneis monetis quesitis et inquesitis in proprium dedimus confirmamus perpetuo iure possidendam concessimus, ea videlicet ratione ut predictam vilam cum omnibus ad eam pertinentibus nullus successorum nostrorum imperatorum sive rex dux marchio vel comes aut alia aliqua persona maior vel minor Spirensi ecclesie auferre alienare ullo modo inquietare presumat, set prenominatus episcopus Emhardus suique successores liberam inde habeant potestatem tenendi commutandi precariandi vel quicquid ad utilitatem eiusdem ecclesie voluerint faciendi. Dispositio
269: Heinrich schenkt seiner Gemahlin, der Königin Bertha, Burg und Villa Eckartsberga und beurkundet dies nochmals.
Breitenbach 1074 Januar 28.

Eggehardesberc siquidem castellum et villam cum omnibus appenditiis, hoc est utriusque sexus mancipiis areis aedificiis pratis pascuis silvis venationibus terris cultis et incultis viis et inviis aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscationibus exitibus et reditibus quaesitis et inquirendis ac cum omnibus utilitatibus, quae vel scribi vel nominari poterunt, Berhtae regine in proprium damus, sicut dedidmus, Dispositio
277: Heinrich schenkt dem Domkapitel zu Speyer sein Gut in Eschwege, wobei er die Einsetzung der Äbtissin daselbst dem Bischof zu Speyer zuweist.
1075.

Ergo sancte dei genitrici virgini Marie Spirensi, ubi Huozmannus episcopus est, predium quoddam, scilicet Eschinewage in pago Lücke im Text in comitatu Heinrici comitis situm cum omnibus appendiciis, hoc est utriusque sexus mancipiis areis edificiis pratis pascuis silvis venacionibus terris cultis et incultis viis et inviis aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscacionibus exitibus et reditibus quesitis et inquirendis ac cum omni utilitate, que vel scribi vel nominari poterit, in proprium dedimus atque tradidimus, ea condicione ut canonici Spirenses deo ibidem et dei genitrici virgini Marie servientes inde sustententur, videlicet ut predium et predii usus in necessaria victui fratribus ministretur, abbatissa vero in Eschinewage monialibus constituenda a manu episcopi Spirensis, quicunque sit, constituatur, et cetera omnia ad usum fratrum Spirensis ecclesie prefato consilio, non vi episcopi disponatur. Dispositio
325: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer das Gut Waiblingen und dem Domkapitel daselbst das Gut Winterbach, ausgenommen die dortigen Hörigen nebst ihren Besitzungen.
1080 Oktober 14.

duo predia in eodem pago Ramesdal sita, videlicet Uvinterbach et Uveibelingen in comitatu Popponis cum omnibus apenditiis areis aedificiis pratis pascuis terris cultis et incultis viis et inviis aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscationibus exitibus et reditibus quaesitis et inquirendis ac cum omni utilitate, quae vel scribi vel nominari poterit, praefatae Spirensi aecclesiae in proprium tradendo firmavimus firmando tradidimus exceptis servientibus illuc pertinentibus eroumque possessionibus. Dedimus autem ea conditione, ut Uvinterbach cum suis appenditiis serviat eiusdem aecclesiae canonicis, Uveibelingen vero cum suis appenditiis serviat eiusdem Spirensis aecclesiae commodis. Dispositio
379: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer ein seiner italischen Nichte, (der Gräfin) Mathilde, abgesprochenes Gut zu Lauterburg.
Speyer 1086 Januar 11.

sancte Marie ad ecclesiam Spirensem tale predium, quale in villa nomine Lutera Mathilda Italica nostra neptis habuerat et quod in potestatem nostram lege et iudicario iure pervenerat, cum servientibus eorumque bonis et omnibus appendiciis id est mancipiis areis edificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis et molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venatione piscatione exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde pronevire potest, in proprium dedimus, ea videlicet ratione ut predictus episcopus et successores eius inde talem, qualem de ceteris ad sedem suam pertinentibus bonis, potestatem habeant tenendi prestandi commutandi precariandi. Dispositio
380: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer ein Gut zu Waiblingen, ausgenommen die Hörigen und deren Güter.
Speyer 1086 Januar 12.

ad Spirensem ecclesiam sancte Marie tale predium, quale in Weibelingon habuimus, situm in pago Lücke im Text in comitatu Lücke im Text cum omnibus appendiciis, preter servientes eorumque bona, id est areis edificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis et molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venatione piscatione exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde pronevire poterit, in proprium tradidimus, ea videlicet ratione ut predictus episcopus et successores de his, quem ad modum de ceteris ecclesie sue bonis, potestatem habeant tenendi prestandi precariandi. Dispositio
381: Heinrich verleiht der bischöflichen Kirche zu Speyer die Grafschaften im Forst Lußhardt und in Forchheim.
Speyer 1086 Januar 12.

sancte Marie ad Spirensem ecclesiam duos comitatus, unum in Liutramesforste situm in pago qui dicitur Spirichgowe, alterum in episcopatu Spirensi pertinentem ad locum nomine Uorechheim, cum omni utilitate, que inde provenire potest, in proprium dedimus, ea videlicet ratione ut predictus episcopus et successores eius in comitatibus illis tale ius et potestatem deinceps habeant, qualem hactenus illic laici comitis habuerunt. Dispositio
382: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Propstei Naumburg.
Speyer 1086 Januar 12.

sancte Marie ad aecclesiam Spirensem tradidimus preposituram Nvenbvrg in Wetereiba in comitatu Lücke im Text cum omnibus appendiciis, id est mancipiis areis aedificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis et molendis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venationibus piscationibus exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit pronevire, ea videlicet ratione ut predictus episcopus et eius successores liberam inde potestatem habeant obtiendi prestandi commutandi precariandi. Dispositio
383: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer ein Gut von sechzig Hufen zu Sanderesleue in Sachsen.
Speyer 1086 Januar 12.

sancte Marie ad aecclesiam Spirensem predium quoddam in Saxonia Sanderesleue hobarum LX cum omnis suis appenditiis, id est mancipiis areis aedificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis et molendinis aquis aquarumve decursibus pratis pascuis silvis venationibus piscationibus exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit pronevire, situm in pago Lücke im Text in comitatu Lücke im Text in proprium tradidimus, ea videlicet ratione ut predictus episcopus et eius successores inde talem, qualem de caeteris ad sedem suam pertinentibus bonis, potestatem habeant tenendi prestandi commutandi precariandi. Dispositio
384: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer das Nonnenkloster Kaufungen.
Speyer 1086 Januar 12.

sancte Marie ad ecclesiam Spirensem abbaciam Chuophungun cum servientibus et eorum prediis ac beneficiis et omnibus ad eandem abbaciam attinentibus, id est mancipiis areis edificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis et molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venacionibus piscacionibus exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit pronevire, in proprium dedimus, ea videlicet racione ut predictus episcopus et eius successores inde talem, qualem de ceteris ad sedem suam pertinentibus bonis, potestatem habeant tenendi prestandi commutandi. Dispositio
385: Heinrich schenkt dem Stift des hl. Wido zu Speyer ein seiner Nichte, (der Gräfin) Mathilde, abgesprochenes Gut in Deidesheim nebst dem Zehnten.
Worms 1086 Januar 14.

tale predium, quale Mathilda nostra neptis in loco nomine Titinesheim habuerat et quod in potestatem nostram lege et iudiciario iure pervenerat, cum decimis et omnibus apendiciis, id est mancipiis areis edificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venatione piscatione exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde poterit provenire, sancto Widoni ad usum prepositi et fratrum eiusdem ecclesie in proprium tradidimus. Dispositio
391: Heinrich schenkt der Kirche zu Speyer sechsundzwanzig Hufen in Beinstein.
Würzburg 1086 Juni 18.

sancte Marie ad Spirensem ecclesiam ex prediis nostris XXVI mansos sitos in villa nomine Beinstein cum omnibus appendiciis, id est terris areis edificiis mancipiis vineis molis molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis veniatione piscatione exitibus reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo modo inde provenire poterit, in proprium dedimus. Dispositio
396: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Abtei Hornbach.
Speyer 1087.

abbaciam nomine Hornbach in pago Blisengowe in comitatu Godefridi sitam cum omnibus suis appendiciis, id est areis edificiis utriusque sexus mancipiis ecclesiis decimacionibus villis agris terris cultis et incultis pratis pascuis compascuis silvis molis molendinis aquis aquarumve decursibus venacionibus piscacionibus exitibus et redditibus viiis et inviis quesitis et inquirendis et cum omni utilitate, que ullo mode inde poterit provenire, in proprium tradidimus, ea videlicet racione ut prefatus episcopus successoresque illius de supra dicta abbacia liberam deinceps potestatem habeant optinendi commutandi precariandi vel quicquid illis ad usum ecclesie collibuerit inde faciendi; abusum illum non concedimus, ut bona ecclesie dividat inter milites suos. Dispositio
426: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer seinen Besitz in (Ober-)Hausen, Kappel, Seesbach, Argenthal und im Nahegau, ausgenommen die dortigen Hörigen mit ihren Lehen.
1091 September 21.

totum illud predium, quod habemus situm in villis nomine Husun, Capelle, Semundesbah, Argantal et quod situm est in pago Nahcowe in comitatu comitis Emichonis, Spirensi ecclesiae in proprium tradidimus cum omnibus apendiciis, hoc est mancipiis utriusque sexus areis edificiis terris cultis et incultis pratis pascuis aquis aquarumque decursibus piscationibus silvis venationibus molis molendinis exitibus et reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullu modo inde proveniere poterit, ea videlicet ratione ut eadem Spirensis ecclesia deinceps liberam potestatem inde habeat possidendi obtinendi. Dispositio
464: Heinrich verleiht der bischöflichen Kirche zu Speyer die Vogtei der Abtei Hornbach, die Bischof Johann Hermann übertragen soll.
Speyer 1100 Januar 7.

Inter reliqua autem, que supra dicte ecclesie contulimus, abbaciam Hornbach in pago Blisengowe in comitatu Godefridi sitam cum omnibus utilitatibus ad eandem abbaciam pertinentibus excepto iure advocati in proprium tradidimus. Sed quia inter Spirensem episcopum Iohannem et advocatum eiusdem abbacie Hermannum utopte familiam ipsius ecclesie inhumane tractantem sepius non bene convenit, peticione et monicione eiusdem Iohannis episcopi ecclesiam ab huius modi violencia liberavimus et, sicut ipsam abbaciam ob nostre nostrorumque anime remedium deo et sancte Marie ad Spirensem ecclesiam dedimus, ita et advocaciam ipso advocato Herimanno laudante et rogante in proprium ea racione donavimus, ut predictus Herimannus eiusdem advocacie ius et regimen a Iohanne Spirensi episcopo reciperet eique inde serviret et deinceps eiusdem advocacie donacio penes omnes episcopi Iohannis successores, Spirensis videlicet ecclesie antistites, stabilis existat. Dispositio
466: Heinrich bestätigt dem Domkapitel zu Speyer seine Besitzungen und Rechte.
Speyer 1101 April 10.

Confirmamus igitur quicquid ab avo nostro Conrado imperatore augusto predictis fratribus ad prebendam datum est, Iohaningen videlicet cum omnibus ad eandem curtem pertinentibus, et quecumque eis genitor noster ad prebendam contulit, videlicet Niugertingun, Rodenuelis, Badun, Mindelenheim, Locwilri et ecclesiam Schiuerstat cum decima, Nustorph, Spirechischeide, Lutterbach, Salunbach, Crutzenach, Pillungesbach, Luoch cum omnibus ad omnes has curtes pertinentibus, et quod nos quoque addidimus ad prebendam quidem Eppingun, Eschinewach et quicquid ad has curtes pertinet excepta abbacia in Eschinewach, quam Spirensi episcopo tradidimus, ad oblacionem vero Beienstein pro anima filie nostre Adhelheith in Spirensi cripta sepulte, Sulicho eciam, ut servicium inde cunctis fratribus Spirensis civitatis et elemosine pauperibus in aniversariis avi nostri Conradi et ave nostre Gisele et patris nostri Heinrici festive donentur. Horum omnium prediorum tradicionem a nobis et a parentibus nostris imperatoribus augustis factam cum omnibus, que ad eadem predia aliquo modo pertinent, in diversis utriusque sexus mancipiis terris vineis ecclesiis decimis theloniis silvis cultis et incultis aquis aquarumve decursibus molendinis pratis piscacionibus venacionibus exitibus et redditibus et omnibus horum prediorum utilitatibus pro nostre omniumque nostrorum anime remedio renovamus et nostre imperialis auctoritate dignitatis corroboramus, ea videlicet racione ut, que ad prebendam determinata sunt, ad prebendas inde fratribus disponendas prepositus sub suo iure habeat, que vero fratribus ad oblacionem data sunt, ea per se fratres libere administrent. Si vero aliquid sibi et ecclesie vel per commutacionem vel per vendicionem utilius inde facere possunt, hoc quoque secundum ecclesiasticam consuetudinem fieri concedimus. Si vero, quod absit, episcopus aliquid de predictis prediis vel sibi usurpaverit vel in beneficium alicui donaverit, et bis vel ter a nobis admonitus emendare noluerit, sicud parentes nostri Conradus et Heinricus imperatores augusti sanxerunt, ita et nos decernimus, ut videlicet dimidiam libram auri ad altare sancte Marie donemus et predium fratribus iniuste ab episcopo subtractum in nostros usus libere recipiamus et de eo, sicud de alio hereditario nostro allodio, quicquid nobis placuerit faciamus. Eandem eciam legem nostris heredibus in omne posterum tempus relinquimus et constituimus, ut, si pro ipsorum secunda vel tercia admonicione Spirensis episcopus predicta predia vel sibi usurpata vel in beneficium alicu
474: Heinrich schenkt dem Domkapitel zu Speyer mehrere zu diesem Zweck erworbene Güter im Ufgau, um den benachbarten, vom Kaiser Heinrich III. dem Domkapitel geschenkten Hof Rotenfels vor den Übergriffen der früheren Besitzer dieser Güter zu sichern.
Speyer 1102 Februar 15.

predium quoddam Rotenuels dictum in pago Vfgouwe in comitatu Vorcheim Herimanni scilicet comitis situm cum omnibus utlitatibus ad idem predium pertinentibus sancte Spirensi ecclesie in proprium delegavit, ea videlicet ratione ut fratres deo sancteque Marie in prenominata ecclesia servientes eodem predio ad suam prebendam uterentur. Aliquanto deinde tempore transacto quidam ingenuus homo nomine Werinhardus, qui in eodem pago quedam predia hereditario iure possedit, magnam partem prediorum, que ad predictam curtem Rutenuels pertinebant, iniuste occasione vincinitatis sibi usurpavit castrumque inibi Michelenbach dictum violenta dominacione construxit. Quam iniuriam cum parens noster a fratribus Spirensis ecclesie cognosceret, prefatum Werinhardum ad iniusticiam compulit et per iuramentum, quod sibi fecit, ad hoc eum constrinxit, ut non prius pedes suos nudos videret, quam idem castrum penitus dirueret et cuncta fratribus iniuste ablata restitueret. Post obitum vero parentis nostri eiusdem Werinhardi filii, Cuno videlicet designatus Argentinensis episcopus, Eberhardus et Werinhardus patris peccatum iterantes predictum castrum reperaverunt et multo plura predia quam etiam pater ipsorum fratribus abstulerunt. Quod scelus dum nostre imperali dignitati fratres Spirenses, maxime autem fidelis noster Iohannes Spirensis episcopus deferent, in memoriam revocavimus, quoniam beata dei genitrix virgo Maria de multis et magnis tribulacionibus nos sepissime liberavit, et iniuriam ei illatam vindicare zelo iniusticie vehementer accensi Cunonem episcopum et ipsius advocatum et fratres ipsius Eberhardum et Werinhardum predictum castrum cum prediis fratribus iniuste subductis Iohanni Spirensi episcopo et ipsius advocato cum composicione sua secundum iustitiam reddere coegimus. Et ut omnem deinceps occasionem predicta predia sancte Marie invadendi et diripiendi eidem Cunoni episcopo totique cognacioni ipsius penitus aufferremus, quicquid predii in eodem pago habuerunt, cum ipsorum voluntate ab eis acquisimus; idem autem predium in subscriptis villis situm Liudfrideswilri, Oberinwilri, Winkele, Echilbach, Frierlindigiswendi, Hirzbuel, Elchisheim, Meriuelt, Bukinesheim, Odinkheim. Quicquid igitur predii in predictis villis habuerunt, cum omnibus utilitatibus ad idem predium pertinentibus, agris videlicet vineis pratis molendinis aquis aquarumque decursibus piscacionibus venacionibus exitibus et reditibus cultis et incultis et quocumque modo eis serviunt, nobis et advocato nostro, quem ad hoc nobis negocium delegimus, et ipse Cuno episcopus per manum sui advocati Brunonis et ipsius fratres Eberhardus et Werinahrdus multis principibus astantibus donaverunt. Quoniam igitur summam spem semper et de presenti nostri honoris statu et de felici future vite gaudio in beate Marie virginis intercessione habuimus, predicta predia, sicuti nobis data sunt, pro nostra et filii nostri regis Heinrici presenti et futura salute et pro remedio animarum nostrorum parentum avi videlicet Cunradi imperatoris et ave nostre Gisele imperatricis patrisque, nostri Heinrici imperatoris matrisque nostre Agnetis imperatric
475: Heinrich schenkt der bischöflichen Kirche zu Speyer den Hof Ilsfeld, ausgenommen den in Iendan gelegenen Teil, den er der Kirche zu Sinsheim gegeben hat, mit der Auflage eines Gedächtnisses am Jahrtage seiner Großmutter, der Kaiserin Gisela, und verbietet, ihn zu Lehen zu geben.
Speyer 1102 Februar 15.

predium quoddam Ilisvelt dictum in pago Scuzingowi in comitatu Adelberti comitis situm cum omnibus appenditiis, hoc est utriusque sexus mancipiis areis edificiis agris teris cultis et incultis pratis pascuis aquis aquarumque decursibus molis molendinis piscationibus silvis venationibus exitibus et reditibus viis et inviis quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que aut scribi potest aut dici preter partem eiusdem predii in villa Iendan nominata sitam, quod ecclesie Sunnisheim dedimus, ad altare sancte Marie in proprium tradidimus ea videlicet ratione ut predictus Spirensis episcopus ipsiusque successores liberam habeant potestatem eandem curiam sibi retinendi ad utilitatem ecclesie commutandi precariandi; hoc tantum excipimus, ne vel ipse vel aliquis ipsius successor ulli uquam eandem curiam in beneficium prestare presumat. Quod si vel ipse vel aliquis ipsius successor, quod absit, alicui in beneficium dederit vel aliquo modo a servitio episcopi abalienaverit, bis vel ter ab nostro herede, ut emendet, moneatur, cuius admonitionem si contempserit, idem noster proximus heres dimidiam libram auri in publico pondere ad altare sancte Marie persolvat sibique supra dictam villam hereditario iure possidendam redimat. Constituimus etiam, ut de predicta curia episcopus cunctis de omnibus ecclesie fratribus in anniversario ave nostre Gisele imperatricis vespere ad vigilias et mane ad missam pro defunctis ad maiorem ecclesiam, ubi ipsa sepulta est, convientibus in refectorio refectionem honeste ministret et insuper in eadem die CC pauperes pascat. Dispositio
480: Heinrich schenkt dem Domkapitel zu Speyer ein Gut zu Lauterburg, das er von dem Edlen Heinrich von Laach erworben hat.
Speyer 1103 September 24.

predium, quod in villa nomine Lutera Heinricus de Lache homo nobilis libero iure obtinuerat et nobis pro quibusdam beneficiis regno nostro attinentibus libera donatione contulerat, cum servientibus eorumque bonis et omnibus appendiciis, id est mancipiis areis edificiis terris cultis et incultis viis et inviis molis molendinis aquis aquarumque decursibus pratis pascuis silvis venatione piscatione exitibus reditibus quesitis et inquirendis seu cum omni utilitate, que ullo mode inde provenire potest, in proprium dedimus, ea videlicet ratione, ut predicti fratres inde talem, qualem de ceteris ad se specialiter pertinentibus bonis, potestatem habeant tenendi prestandi commutandi precariandi.Dispositio
489: Heinrich bestätigt der bischöflichen Kirche zu Speyer die Vogtei der Abtei Hornbach und stellt die Rechte des Vogtes fest.
Speyer 1105 Februar 15.

donec tandem a nostra clementia eadem advocatia Spirensi ecclesie donata est - priori iustitia privilegiis predictorum regum et imperatorum confirmata plenarie et integre servata -, ut videlicet advocatus advocatiam a Spirensi episcopo, episcopus vero a regali vel imperiali dignitate suscipiat; suoque beneficio advocatus, quod ad advocatiam pertinet, contentus sit et neque Hornbach neque ad alia quelibet eiusdem advocatie loca pro qualibet ibi re discutienda ventilanda vel diffinienda, nisi ab abbate vel ab aliquo, qui ad eandem advocatiam pertinet, vocatus, veniat: ipso abbate ipsiusque villico de omnibus, que ad querelam veniunt, libere placitante et diffiniente. Hoc quoque a prioribus regibus et imperatoribus corroboratum nos quoque nostra imperiali dignitate addimus et precipiendo confirmamus, ut nullus comes, nullus regie vel iudiciarie potestatis exactor aliquam exactionem vel placitationem cum eiusdem monasterii hominibus habeat. Dispositio
Fuchsia kennzeichnet Text aus einer Vorurkunde (Kleindruck in den MGH),
Grün kennzeichnet verunechtete Diplome und
Rot kennzeichnet unechte Diplome.
Letzte Änderung: Mon May 1 16:33:42 2000
Bernhard Assmann, b.assmann@uni-koeln.de